بیابان؛ اكوسیستمی است كه به صورت طبیعی در كنار سرزمین های دیگری چون، جنگل های معتدله، علفزار و بوته زار به عنوان جزیی از گروه بیوم های (سرزمین های) كلان كره زمین به شمار می رود و اگر عاملی چون بیابان زدایی وجود نداشته باشد به شدت گسترش می یابد و سبب بیابان زایی می شود.

بیابان زدایی؛ به معنای ممانعت از بیابانی شدن و تضمین حاصلخیزی دراز مدت خاك است و می توان بیابان زدایی را جلوگیری از بیابانی شدن زمین هایی دانست كه در اثر اعمال مخرب انسان در معرض این رویداد قرار می گیرند.

بیابان زایی؛ بیابانی شدن و تخریب خاك در مناطق خشك، نیمه خشك و كم رطوبتی است كه بر اثر عوامل مختلفی چون تغییر آب و هوا و فعالیت های انسانی حادث می شود. این پدیده یك ششم جمعیت و یك چهارم مساحت جهان و همچنین 70 درصد اراضی خشك را كه بیش از 6/3 میلیارد هكتار است، تحت تاثیر اثرات منفی خود قرار می دهد.

واژه بیابان زدایی برای نخستین بار توسط جنگل بانی فرانسوی در سال 1949 میلادی مطرح شد و بعدها پس از گسترش بیابان ها و عدم وجود روشی برای مبارزه با بیابان زایی كاربرد این واژه افزایش یافت. به دنبال افزایش روز افزون پدیده بیابان زایی، كنفرانسی تحت عنوان 'سازمان ملل برای محیط زیست و توسعه' در سال 1992 در 'ریودوژانیرو' برگزار و طرح مقابله با بیابان زایی برای نخستین بار به طور جدی مطرح و پیگیری شد.

پس از تشكیل این كنفرانس؛ سازمان ملل متحد، تدوین كنوانسیون بین المللی بیابان زدایی و مقابله با اثرات خشكسالی را در كشورهایی چون آفریقا كه با مشكل بیابان زایی و خشكی مواجه هستند را در اجلاس چهل و هفتم مجمع عمومی و كمیته بین الدول مذاكرات، تصویب كرد.

این كمیته علاوه بر یك نشست مقدماتی و تشكیلاتی، پنج اجلاس دیگر در نیویورك تشكیل داد و بالاخره در 17 ژوئن 1994، متن كنوانسیون را به پایان رساند.

بعد از آن تاریخ، سازمان ملل متحد، این روز را به عنوان 'روز جهانی بیابان زدایی' نامگذاری كرد و همه ساله با طرح شعارهای ویژه در كشورهای مختلف جهان و مجامع بین المللی این روز را گرامی می دارد، از آن پس كشورهای مختلف جهان از جمله كشورهایی كه بیشترین وسعت سرزمین هایشان را بیابان فراگرفته برای رهایی از این دغدغه به مقوله بیابان زدایی در سطح داخلی و بین المللی توجه بیشتری كردند.

از جمله اهداف این كنوانسیون، به منظور مقابله با بیابان زایی تثبیت شن های روان توسط درخت های بادشكن، بادشكن های توری، بذر كاری، بذر پاشی مراقبت و آبیاری، حفاظت، قرق، جلوگیری از تخریب اراضی كشاورزی در حواشی كویر و مناطق بیابانی از طریق توسعه فرهنگ و حفظ پوشش گیاهی حفاظت از خاك، تعادل سازی در محیط طبیعی، توسعه آبیاری مصنوعی، افزایش تولید كشاورزی و افزایش سطح زندگی روستاییان و ایجاد اشتغال در زیر بخش های كشاورزی است.

ایران با دارا بودن یك چهارم وسعت خاك خود به میزان 43 میلیون هكتار بیابان، در زمره كشورهایی است كه بیابان های بسیاری دارد و به همین منظور برای مقابله با ایجاد بیابان، پس از نهایی شدن كنوانسیون بین المللی بیابان زدایی در تاریخ یاد شده، براساس تصویب مجلس شورای اسلامی، در چهارم دی ماه 1375 با هدف احیای منابع تجدید شونده به همراه توسعه پوشش گیاهی مناطق بیابانی و كویرهای وسیع به این كنفوانسیون پیوست.

هر ساله، سازمان ملل متحد به بهانه این روز برای مقابله با بیابان زایی و ایجاد محیطی سرسبز، تلاش می كند، شعارهای ارزشمند و عملیاتی را تعیین كند؛ بدین منظور شعار سال 2012، با عنوان 'خاك سالم زندگی شما را حفظ می كند، بیایید تخریب سرزمین را خنثی كنیم' انتخاب شده است تا زمینه همكاری جوامع بین المللی در جهت جلوگیری از افزایش تخریب سرزمین ها فراهم شود و برای تضمین طولانی مدت مدیریت پایدار زمین، تلاش های برجسته و مورد نیاز صورت پذیرد.

اطلاع**9128**1717